یکی از مسائلی که از زمانهای دور و در هر قوم و قبیلهای مطرح بوده است بحث سحر و جادو است و حتی در عصر مدرنیته هم هنوز به قوت خود باقی است و حتی خرافات بی اساس و خلاف عقل در این حوزه نیز برای بسیاری قابل باور است و عدهای هم آنها را برای خود حجت قرار میدهند . ممکن است برای ما این سؤال را پیش آورد که آیا اینها واقعیت دارند یا نه ؟
در قرآن بيش از 50 مورد كلمه سحر به كار رفته كه از مجموع آن ميتوان استفاده كرد كه سحر به دو قسم تقسيم ميشود:
1- سحري كه مقصود از آن فريفتن و تردستي و شعبده بازي و چشم بندي است و حقيقتي ندارد، چنانكه ميخوانيم "ريسمانها و عصاهاي آنان (جادوگران زمان موسيعليه السلام) بر اثر سحرشان به نظر ميرسيد كه حركت ميكنند."(1)
2- قسم دوّم سحري است كه واقعاً اثرگذار است مثل اينكه باعث جدائي زن و شوهر و يا مريض شدن انسان و... ميشود، در قرآن ميخوانيم "آنها مطالبي را ميآموختند كه بتوانند به وسيله آن ميان مرد و همسرش جدايي بيفكنند... آنها قسمتهايي را فرا ميگرفتند كه براي آنان زيان داشت و نفعي نداشت."(2)
3- قسم سوّمي هم ادّعا شده كه ممكن است بر اثر سحر، شكل اشخاص تغيير كند، مثلاً انسان بر اثر سحر تبديل به حيوان شود كه اين واقعيت ندارد.(3)
امام صادق عليه السلام فرمود: "سحر، انواعي دارد:
1- يك نوع آن مانند طبابت است، چنانكه پزشكان براي هر دردي دوا و دارو دارند، ساحران هم براي هر سلامتي آفتي و براي هر عافيتي بلايي دارند.
2- تردستي و چشم بندي
3- تسخير نمودن جنّ و شياطين.(4)
پس اصل وجود سحر و تأثير گذاري آن في الجمله، واقعيت دارد. اما اگر مراد اين باشد كه كسي به واسطه سحر بين زن و شوهري دشمني ايجاد كند و يا خواستگاري را نسبت به دختري بدبين كند و يا شخصي را نسبت به كار و شغل خاصش بدبين كند اين ممكن است، و اما اينكه بتواند كاملاً جلو بخت دختري را بگيرد، اين واقعيّت ندارد. فقط صرف تخيّل است. و همچنين است نسبت به شغل و كارهاي انسان به طوري كه همه راهها را بر انسان ببندد، امكان ندارد.(5)
اما دعاي دعانويسها اگر به صورت ابطال سحر باشد ميتواند درست باشد و واقعيّت داشته باشد، چنانكه امام صادقعليه السلام به شخصي كه ساحر بود و قصد توبه داشت فرمود: بعد از اين "عقده سحر را بگشا و سحر را باطل كن ولي گره جادوگري مزن(6) و همچنين اگر به صورت استفاده از اثرات بعضي سورهها و يا آيات قرآن باشد.(7) .
يا آثار بعضي دعاها و ختمهايي كه مدرك صحيح دارند، باز هم قابل قبول است(8)، چون دعا اثر دارد، چنانكه پيامبر اسلامصلي الله عليه وآله فرمود: "دعا ميتواند قضاي الهي را تغيير دهد."(9) اما نوع دعا نويسان فعلي، مخصوصاً آنهايي كه سواد كافي نسبت به قرآن و روايات و دعاها ندارند( و اين كار را شغل و وسيله درآمد قرار دادهاند و با انواع حيله ها مي خواهند از مردم پولي به دست آورند، قابل اعتماد نيستند و به حرف آنها نبايد توجه شود. البته نوع ديگري از دعا داريم كه ممكن است انسان بر اثر پاكي روح دعايي بنويسد و يا بخواند كه مؤثر واقع شود، شبيه رجبعلي خياط، و يا مرحوم نخودكي اصفهاني(10) كه اين نوع، واقعيّت و صحّت دارد، منتهي بسيار نادر و ناياب است.
نوع ديگري از تصرفات كه در جامعه ما دعا نويسي خوانده ميشود ولي ارتباطي به دعاي واقعي ندارد، استفاده از علوم غريبه مثل جفر و رمل و ... ميباشد. اعداد و برخي از كلمات و حروف خواصي دارند و برخي با دانستن و به كار بستن آن رموز ميتوانند به كارهايي خارج از عرف دست بزنند. ممكن است اين آثار در برخي از آيات قرآن نيز يافت شوند كه هر كسي اين آثار را نميشناسد. البته در موارد بسياري اين آيات اثرات مفيد و سحر شكن دارند، ولي سوء استفاده از آن ناممكن نيست.
اگر واقعاً ثابت شود كه شخصي مورد سحر قرار گرفته، بايد دنبال كسي برود كه ميتواند سحر را باطل كند، اما مسأله مهمي كه براي شما بيان ميشود اين است كه اعمال و رفتار خود انسان در سرنوشت انسان سهم بسزايي دارد، قرآن ميفرمايد: در آن چه مصيبت به شما ميرسد، دستاورد خودتان است"(11) عليعليه السلام در تفسير اين آيه فرموده: "از گناهان اجتناب كنيد كه تمام بلاها و كمبود روزي به واسطه گناه است حتّي خراش برداشتن بدن و زمين خوردن و مصيبت ديدن"(12) شايد گاهي گناهان انسان مانند بيحرمتي به پدر و مادر و امثال آن باعث شود مسائل ازدواج به مشكلات برخورد كند، و يا نسبت به كار و زندگي و يا به رزق و روزي لطمه وارد شود.
بهترين راه براي باز شدن بخت و... توجه به مسائل زير است:
1-از گناهان، شديداً دوري كنيد، در اين صورت قطعاً خداوند زمينه ازدواج مناسب و يافتن كارهاي مفيد و... را براي انسان فراهم ميكند(13 )
2- به واجبات مخصوصاً نماز و روزه اهميّت داده شود.
3- خدمت به ديگران مخصوصاً پدر و مادر و بستگان نزديك در بهتر شدن وضع زندگي انسان بسيارمؤثر است.
4- از همه مهمتر، سرمايه بسيار بزرگي در اختيار داريم و آن وجود اهلبيت عصمت و طهارتعليهم السلام است كه دعا و توسل به آنها داشته باشيم، مخصوصاً توسل به امام زمان (عج) روحي و ارواح العالمين له الفداء، بسيار مؤثراست.
5- دعاي خالصانه نمودن و حاجات را از خداوند خواستن، امام صادقعليه السلام فرمود: "دعا براي حل مشكلات از نيزه نفوذ كنندهتر است."(14) و پيامبرصلي الله عليه وآله فرمود: "دعا اسلحه مؤمن است"(15) در حديث ديگر آمده اگر بنده به درگاه خداوند دست به دعا بردارد، خداوند حيا ميكند از اينكه او را دست خالي رد كند.(16) منتهي دعا شرائطي دارد از جمله اينكه يقين داشته باشد خداوند حاجت او را بر آورده مينمايد. در حديثي ميخوانيم كه هرگاه دعا نموديد، اميد داشته باشيد كه حاجت شما بر آورده شود.(17)
6- انديشه نمودن در جوانب كار و از عقل خود بهره بردن. عليعليه السلام فرمود: كسي كه قبل از انجام كاري انديشه و تدبير كند در آينده پشيمان نميشود.(18) و آينده و جوانب هر كاري را در نظر گرفتن. پيامبرصلي الله عليه وآله فرمود: هرگاه خواستي كاري را انجام دهي در عاقبت آن انديشه كن.(19)
7- مشورت نمودن و بهره برداري از عقل بزرگان، عليعليه السلام فرمود: قبل از هر كاري مشورت كن.(20) امام صادقعليه السلام فرمود: كسي كه مشورت كند به هلاكت نميافتد
جام نیوز
مطالب مرتبط:
آیه ای در قرآن برای گره گشای بخت برای دختران
آیا بسته شدن « بخت » صحت دارد؟
دعاهایی سریع الاجابه برای بازشدن بخت!!!